Ερχόμενα σε αντιδιαστολή με
μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήτοι με την ελεύθερη
κίνηση κεφαλαίων, τα capital controls έχουν πλέον επιβληθεί στις ελληνικές τράπεζες. Πιο
συγκεκριμένα, λειτουργώντας ως περιοριστικά μέτρα στην κίνηση κεφαλαίων, η
επιβολή τους κρίθηκε ως αναγκαία για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος
και της δημόσιας ασφάλειας. Έτσι, λαμβανόμενα κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις,
τα capital controls εφαρμόζονται ως ύστατο μέσο
θωράκισης της οικονομίας.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να
εστιάσουμε την προσοχή μας στο ρυθμιστικό πλαίσιο επιβολής του έσχατου αυτού
μέτρου. Αναλυτικότερα, την αρμοδιότητα για λήψη απόφασης σχετικά με capital controls την έχει ο διοικητής της Τράπεζας
της Ελλάδας, αλλά η απόφαση δεν μπορεί να εφαρμοστεί εάν δεν συναινέσει ο Υπουργός
Οικονομικών και δεν χορηγήσει τη σχετική έγκριση στην Commission. Μάλιστα, τα capital controls επιβάλλονται όταν υπάρχει ο κίνδυνος
ή έστω ο φόβος ότι οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε μία μαζική
απώλεια καταθέσεων.
Φυσικά, πρέπει να τονίσουμε
ότι εφαλτήριο για να επιβληθεί το ύστατο αυτό μέτρο δεν είναι άλλο παρά η
δήλωση της ΕΚΤ ότι σταματάει να στηρίζει τις τράπεζες. Έπειτα από την εν λόγω
δήλωση, η εφαρμογή του μέτρου των capital controls αποσκοπεί στη διαχείριση του διάχυτου πανικού και την
αποτροπή της κατάρρευσης των τραπεζών μέσω των τραπεζικών αργιών για ορισμένες
ημέρες.
Ταυτόχρονα, η επιβολή τους συσχετίζεται
με την θέση περιορισμών στις ημερήσιες αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές
κεφαλαίων στο εξωτερικό. Βέβαια, οι ηλεκτρονικές μεταφορές χρημάτων
επιτρέπονται υπό την προϋπόθεση ότι τα κεφάλαια θα μένουν εντός Ελλάδας. Ως εκ
τούτου, το έκτακτο αυτό μέτρο συνδέεται άρρηκτα με τροχοπέδη στην ελεύθερη
κίνηση χρηματικών ποσών και υποδηλώνει μία ασταθή κατάσταση πολιτικής
απορρύθμισης.
Ολοκληρώνοντας, τα capital controls δεν επιβάλλονται στη
βάση ενός συγκεκριμένου σχεδίου. Σαφώς, δεδομένου ότι συνδέονται με έκτακτες
συνθήκες και ραγδαίες οικονομικοπολιτικές αλλαγές, δεν υπάρχουν χρονικά
περιθώρια για την άρση των capital controls. Αντίθετα, η διαδικασία άρσης επιβολής τους εξετάζεται
ανά διαστήματα με βασικό γνώμονα την ομαλοποίηση της κοινωνικοοικονομικής
κατάστασης. Επομένως, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα μέτρο επείγουσας ανάγκης,
η όποια εκ των προτέρων κρίση για τις οικονομικές εξελίξεις που σχετίζονται με
αυτό δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί πιθανολόγηση και απλό ενδεχόμενο. Οι
μετέπειτα εξελίξεις θα σκιαγραφήσουν με περισσότερη σαφήνεια το χρόνο λήξης των
capital controls και τον τρόπο αποκατάστασης των
ισορροπιών της ελληνικής οικονομίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου